IN MEMORIAM – Pak ditë më parë u nda nga jeta në Varshavë, në moshën 78-vjeçare, kolegu dhe bashkëpunëtori i ynë i ngushtë, Jacek Przeniosllo (Jacek Przeniosło), mik i vërtetë dhe i sinqertë i Shqipërisë dhe popullit shqiptar.
Lidhjet e tij me Shqipërinë janë të hershme, që në moshën e rinisë së tij. Ai erdhi në Shqipëri me familjen e tij, sepse i ati, Stefan Przeiniosło, në vitet 1956-1961 kreu misionin e lartë të Ambasadorit të Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë të Polonisë në vendin tonë. Jacek-u përfundoi në Tiranë shkollën e mesme dhe kreu disa vite studimi në Universitetin e Tiranës, ku mësoi dhe gjuhën shqipe. Gjatë qëndrimit dhe studimeve në Shqipëri, në qarqet studentore shqiptare Jacek-u u bë një figurë e dashur dhe popullore. Edhe sot e kësaj dite, shumë prej studentëve shqiptarë të brezit të tij kujtojnë Zhak-un, siç e thërrisnin atëherë nga që kish lindur në Paris para fillimit të Luftës II Botërore, sepse prindërit e tij kishin emigruar prej vitesh në Francë, si një student shumë energjik, të dashur dhe iniciator i shumë veprimtarive shoqërore kulturore dhe sportive. Ai merrte pjesë aktive në mbrëmjet që organizoheshin me studentët, në ekskursionet në natyrë, madje deri në organizimin e shëtitjeve me biçikleta edhe në linjën Tiranë-Durrës e kthim.
Mbas kthimit në atdhe, që ndodhi edhe me prishjen e marrëdhënieve për shkaqe ideologjike të vendit tonë me ish-vendet socialiste të bllokut Lindor, përfshi këtu edhe Poloninë, Jacek-u punoi në institucione të ndryshme shtetërore dhe shkencore të Polonisë, ndërmjet të tjerave edhe në Akademinë e Shkencave. Për shkak të njohurive të shumta që kish për Shqipërinë dhe njohjes së gjuhës shqipe, Jacek-u për këto institucione u bë pikë referimi lidhur me marrëdhëniet e Polonisë me Shqipërinë, duke u bërë shpesh pjesëmarrës i delegacioneve polake që zhvillonin bisedime me delegacionet tona.
Mbas përmbysjes së regjimeve komuniste në Poloni dhe në Shqipëri, (kujtojmë që Polonia ishte vendi i parë që e përmbysi këtë regjim ndër ish-vendet socialiste të Europës Lindore), midis dy vendeve tona u normalizuan marrëdhëniet në të gjitha fushat, përfshi edhe marrëdhëniet njerëzore midis popujve të tyre. Jacek-u ishte një nga iniciatorët kryesorë të themelimit të Shoqatës Poloni-Shqipëri në Varshavë dhe që në fillim të veprimtarisë, ai u zgjodh nënkryetar i saj. Gjatë veprimtarisë së kësaj shoqate, Jacek-u kreu edhe detyrat e kryetarit dhe vitet e fundit atë të Kryetarit të Nderit të saj.
Jacek-u zhvilloi një veprimtari të gjerë për propagandimin e vendit tonë në Poloni. Ai është autor i shumë shkrimeve në shtypin polak dhe në mediat polake, kushtuar historisë së popullit shqiptar, traditave të tij kulturore dhe vlerave turistike të vendit tonë. Në kuadër të Shoqatës Poloni-Shqipëri ka qenë një nga organizatorët kryesorë të veprimtarive të shumat që kjo shoqatë ka organizuar në Poloni kushtuar vendit tonë. Me plot kuptimin e fjalës, Jacek-u ka qenë një ambasador i vendit tonë në Poloni.
Jacek-u kontribuoi edhe në zhvillimin e marrëdhënieve ekonomike midis dy vendeve tona. Ai ka qenë iniciatori i disa investimeve të firmave polake në Shqipëri si edhe i vendosjes së lidhjeve të firmave polake me ato shqiptare për zhvillimin e shkëmbimeve tregtare midis tyre.
Dashurinë që kishte për Shqipërinë dhe popullin shqiptar, Jacek-u ia transmetoi të gjithë familjes së tij. E shoqja e tij, Aleksandra, vajza Marta dhe djali, Stefan-i kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë miq të ngushtë të popullit shqiptar. Vajza e tij, Marta për disa vite studio në Universitetin e Tiranës gjuhën shqipe dhe sot është diplomate e zonja, që përfaqëson me dinjitet Poloninë në përfaqësitë e saj diplomatike jashtë shtetit dhe në organizatat ndërkombëtare.
Ndonëse në moshë dhe gjendje shëndetësore jo të mirë, Jacek-u me bashkëshorten vinin pothuajse çdo vit në Shqipëri për të pushuar dhe për t’u takuar me miqtë dhe shokët e tij shqiptarë.
Për meritat e tij të shquara në propagandimin e vendit tonë në Poloni dhe kontributin për forcimin e marrëdhënieve midis dy vendeve tona, Jacek Psheniosllo, në vitin 2004 është dekoruar nga Presidenti i Republikës, Alfred Moisiu, me medaljen e lartë “Naim Frashëri”.
Me ndarjen e tij nga jeta, Shqipëria humbi një mik të vërtetë dhe të sinqertë, që gjithë jetën ia përkushtoi forcimit të lidhjeve miqësore midis dy vendeve tona, ndërsa ne që e njohëm nga afër dhe kemi bashkëpunuar me të, humbëm një mik dhe shok të dashur, i cili do të mbetet i paharruar në mendjet dhe zemrat tona.
Osman Kraja, Leonard Zissi, Ermal Dobi, Naim Tyli, Pandedli Çina, Arqile Teta, Astrit Beqiraj, Petrit Dollani, Ylli Alibali, Neki Shehu.