Sa ujë duhet të pimë më në fund çdo ditë? Është një pyetje e thjeshtë pa përgjigje të lehta. Deri më sot, studime të shumta ofrojnë versione të ndryshme, por në realitet, nevojat tona varen nga shumë faktorë, duke përfshirë gjendjen shëndetësore, gjininë dhe moshën, sa aktivë jemi dhe ku jetojmë.
Udhëzuesi për 8 gota ujë në ditë, sipas një teorie, filloi nga një keqinterpretim i rekomandimit të Bordit të Komitetit Kombëtar të Kërkimit të Ushqimit dhe Ushqyerjes në vitin 1945. Ende nuk ka prova shkencore për numrin magjik tetë, por ideja mbetet, ndoshta sepse askush nuk ka dalë me diçka më specifike. Sidoqoftë, mund të mos ketë një numër magjik. Nevojat e trupit ndryshojnë në varësi të madhësisë së trupit, kushteve të mjedisit dhe niveleve të aktivitetit. Gjithashtu, përveç ujit, njerëzit marrin shumë lëngje nga ushqimi dhe pijet.
E vërteta është se qelizat tona kanë nevojë për ujë për të funksionuar dhe hulumtimet kanë lidhur dehidratimin me dhimbje koke, marramendje dhe letargji, dëmtime afatshkurtra të kujtesës, efikasitet në zgjidhjen e problemeve të matematikës dhe funksione të tjera njohëse, veçanërisht pas një humbje prej mbi 2%të peshës trupore për shkak të humbja e lëngjeve. Në një studim të vitit 2015 që vuri 11 të rinj në një imitues të drejtimit, gabimet kishin dy herë më shumë gjasa të ndodhnin kur zvogëlojnë marrjen e lëngjeve gjatë natës. Dehidratimi i lehtë mund të ndodhë shpesh në trupin tonë dhe, shumicën e kohës, nuk shkakton probleme, thotë Stephen Mears, një studiues i të ushqyerit sportiv në Universitetin Loughborough në Mbretërinë e Bashkuar, një nga autorët e studimit. Në një punim tjetër kërkimor në 2015, ai dhe kolegët e tij ekzaminuan përqendrimet e urinës të 156 njerëzve që bënin profesione të ndryshme. 56% e pjesëmarrësve treguan shenja dehidratimi në fillim të ndërrimit të punës. Rreth gjysma e tyre ishin akoma të dehidratuar pas të paktën 7 orësh pune dhe 35% e totalit ishin të dehidratuar në fund të ndërrimit të tyre. Studiuesit nuk matën se sa ose si dehidratimi ndikoi në performancën, dhe sipas Mears, rezultatet nuk janë domosdoshmërisht alarmante.
Kontrolli i peshës është një zonë tjetër ku uji mund të ndihmojë, veçanërisht kur konsumohet në vend të pijeve me kalori. Në një studim të vitit 2012, nga 318 të rritur mbipeshë ose obezë të cilët u zgjodhën rastësisht për të konsumuar ujë ose pije pa kalori në vend të pijeve të tyre të rregullta kalorike, ata kishin dy herë më shumë gjasa të humbnin 5% të peshës së tyre në gjashtë muaj sesa ata që pinin çfarëdo që ata donin.
Sidoqoftë, studimet e tjera kanë dështuar të japin të njëjtat dëshmi, dhe shpesh ata që përdorin ujin si mjet për humbjen e peshës u lihen udhëzime të paqarta se kur, pse ose sa të pijnë, thotë epidemiologu ushqimor Jodi Stookey në një artikull të fundit. Vlerësimi i tij në 134 studime të rastësishme identifikoi kushtet e mundshme që mund ta bëjnë ujin më të dobishëm si një mjet për humbjen e peshës. Në veçanti, dyshohet se uji është më efektiv kur kombinohet me një dietë me kalori të ulët ose karbohidrate të ulëta.
Kur bëhet fjalë për stërvitjen, Kolegji Amerikan i Mjekësisë Sportive ka rekomanduar prej vitesh që atletët të pinë shumë lëngje gjatë stërvitjes për të shmangur humbjen e më shumë se 2% të peshës së tyre trupore. Djersitja e tepërt mund të dëmtojë performancën aerobike, shpejtësinë, forcën dhe qëndrueshmërinë. Por ky numër ka qenë gjithashtu objekt diskutimi. Disa njerëz tolerojnë dehidratimin më mirë se të tjerët. Ndonjëherë, dehidratimi mund të ofrojë një avantazh. Vrapuesit e dalluar të maratonës humbasin rregullisht 5% ose më shumë të peshës së tyre trupore përmes djersës gjatë garave, thotë Mears. Dhe disa vrapojnë më shpejt pasi janë më të lehta. Sipas disa studimeve, vrapuesit dhe atletët më të shpejtë të qëndrueshmërisë humbin më shumë se 3% ose 4% të peshës së tyre gjatë garave. Gjithashtu, në kundërshtim me besimin popullor, dehidratimi nuk duket të rrisë rrezikun e ngërçeve. Ish maratonisti etiopian Haile Gebrselassie humbi 10% të peshës së tij trupore gjatë disa garave, megjithatë theu një rekord botëror. Por përqindja e djersës nuk është e dhënë për të gjithë.
Në një studim të botuar kohët e fundit, studiuesit spanjollë analizuan mostrat e djersës të marra nga 157 vrapues me përvojë dhe gjetën nivele të ndryshme kripe në djersën e atletëve që nuk kishin lidhje me moshën, madhësinë e trupit, stërvitjen apo edhe përqindjen e djersës.
Arrihet në përfundimin se gjithnjë e më shumë ekspertë rekomandojnë pirjen e ujit vetëm kur jemi të etur gjatë stërvitjes ose në aktivitetet tona të përditshme pasi konsumimi i tepërt i ujit mund të çojë në një hollim të niveleve të natriumit në gjak, i cili është po aq i rrezikshëm për trupin tonë.
