Akademiku Pëllumb Xhufi shprehet se Rusia gaboi në përllogaritjen e reagimit që do të kishte sulmi i saj ndaj Ukrainës. Në një intervistë për News 24 ai shprehet se pas sulmit ndaj Kievit, Putini priste që aleanca e NATO-s të shpërbëhej, që në fakt ndodhi e kundërta. Sipas tij çeçenet në rajonin lindor që është përfshirë nga lufta janë një fenomen i njëjtë me kuislingët shqiptarë gjatë luftës së dytë botërore.
Xhufi thotë se edhe italianët e gjermanët në pushtimin e tyre në Shqipëri gjetën një grusht njerëzish që i paguan për të drejtuar qeveri kukulla.
– Profesor, Rusia ka sulmuar Ukrainën duke krijuar një situatë lufte në Evropë më se 70 vite pas Luftës së Dytë Botërore dhe një situatë të re gjeopolitikash globale. Si e shihni një luftë në Evropë në shekullin XXI?
Kjo është një luftë që u bë kundër një shteti sovran, Ukrainës, por që ka përfshirë gjithë globin, gjithë botën, jo vetëm Europën. Do thosha që në planin ekonomik pasojat po duken që tani në të gjitha vendet e botës. Ka përfshirë në planin politik, shtete të rëndësishme si ato të BE-së, SHBA, por edhe Kina është përfshirë në mënyrën e saj apo edhe Japonia e vendet arabe. Kriza ekonomike ngërthen edhe krizë politike dhe rrezikon që të ekspandohet në planin ushtarak, në atë që thuhet si rreziku i një lufte të tretë Botërore. Është një risk i llogaritur nga Putini, ai e ka llogaritur sigurisht mirë edhe momentin, erdhe implikimet që do të kishte sulmi ndaj Ukrainës. Ka dashur të të bëjë një lojë të rëndë. Kjo është një lojë vërtetë e rëndë dhe tepër, tepër e rrezikshme. Mirëpo, nuk llogariti reagimin. Reagimi ka qenë i papritur për të, qoftë nga populli i Ukrainës dhe nga ushtria por edhe nga komuniteti ndërkombëtar. Ai priste që aleanca transatlantike të shpërbëhej, të dobësohej më tej, se vitet e fundit është dobësuar realisht. Priste gjithashtu që vendet e veçanta evropiane me të cilat ka pasur raporte jo të këqija, jo vetëm ekonomike por edhe politike, priste që të vidheshin të shkëputeshin nga NATO e BE, nuk u arit kjo, u arrit e kundërta. NATO u kompaktësua si aleancë politiko ushtarake, BE-ja po ashtu u kompaktësua,. Shtete të veçanta evropiane, si Gjermania, patën dyfishim të buxhetit ushtarak.
-Dhe ndryshimi i politikës pacifiste të Gjermanisë?
Padyshim, si edhe prerja e importimit të gazit, që është një gjë e rëndë për ekonominë gjermane, por kjo tregon një qëndrim të vendosur, që Putini nuk e priste e aq më shumë, edhe qëndrimi i SHBA dhe kompaktësimi i mëtejshëm i lidhjeve transatlantike mes BE-së dhe SHBA, lidhje që gjatë qeverisjes së presidentit Trump, u dobësuan goxha. Presidenti Trump kishte një tjetër qëndrim ndaj Evropës, dhe ndaj NATO-s dhe është shprehur për një braktisje të Europës dhe NATO-s dhe madje është shprehur për një marrëdhënie preferenciale me Rusinë e Putinit. Jo vetëm Trump por edhe shumë drejtues të tjerë, qoftë në Europë por jo vetëm, si përshembull Bolsanaro, sovranistët, apo ksenofobët, si quhen, ose parafashistë a paranazistë, pra edhe këto terma janë thënë për udhëheqës të tillë, siç ka qenë edhe Orbani në Hungari, siç është Salvini në Itali; pra këta tipa udhëheqësish që ishin kundër organizimeve demokratike në dekadat e fundit në Europë, ishin për t’i shpërbërë dhe për t’u kthyer te shteti nacionalist, sovranist. Kjo përvojë dështoi pa nisur mirë, se ja ku jemi dhe “salvinët” e “orbanët” janë që tani figura të dështuara. Dhe ka dalë me forcë të madhe e kundërta dhe vetë Hungaria ka shumë solidarizim me popullin ukrainas dhe me refugjatët që po vijnë me shumicë në Hungari.
– Të gjithë këta udhëheqës që ju përmendët, a krijuan një shtrat politik e ideologjik në Europë, për të ardhur në situatën e luftës ku ne jemi sot?
Sigurisht kjo gjendje ku ne jemi sot, ka parahistorinë e saj. Le të nisim nga Putini që është autori i kësaj rrëmuje, edhe i këtij shqetësimi të madh. Ai priti momentin duke shfrytëzuar dobësitë e Perëndimit në këto dekada, duke krijuar lidhjet ekonomike me shumë vende të Evropës e Azisë, duke shfrytëzuar burimet e veta energjetike në një kohë të stërzgjatur krize energjetike dhe arriti të bëjë rimëkëmbje ekonomike me drejtim ushtarak. Ajo që ka ecur në Rusi në këto dekadat e fundit është industria e teknologjia ushtarake në një kohë që për qëllime paqeje, Rusia mbetet vend i prapambetur në raport me vendet e tjera në momentin që e ndjeu veten të fortë dhe mendoi që partnerët ishin dobësuar e shpërtheu këtë luftë edhe për të dhënë një mesazh që shkon realisht përtej Ukrainës. Natyrisht mesazhi i tij është përtej që do vazhdojë edhe me shtetet e tjera.
-Profesor, Putin si diktator i një shteti si Rusia me traditë perandorake, sa e rrezikon botën në një Luftë të Tretë Botërore dhe sa po përpiqet orekseve të Moskës së Bashkimit Sovjetik, kur në një farë mënyre kontrollonte politikisht, ideologjikisht dhe ekonomikisht, gjithë Lindjen?
Putini është më i rrezikshëm se Stalini sepse në kohën e Stalinit, Bashkimi i atëhershëm Sovjetik përveçse përballoi një pjesë të madhe të Luftës së Dytë Botërore dhe këtë meritë ia njeh bota, sakrificat e tributin e gjakut që pagoi, por në kohën e Stalinit nuk ka pasur dalje jashtë kufijve të BS. Kjo ndodhi pas Stalinit me shembullin e Hungarisë e Polonisë. Putini është më i rrezikshëm se edhe disa pranga, ose lidhje ideologjike që socializmin real, ose komunizmin real e mbajnë dhe e disiplinojnë, Putini është më shumë një diktator i djathtë, më shumë do ta afroja me Hitlerin, sepse ai po ndjek gjurmët e tij. Qëllimi i tij është të rikrijojë perandorinë ruse, ose perandorinë e dikurshme të kuqe. Ai pa dyshim kërkon që të shtrihet edhe më tej, se ka llogari për të larë me Poloninë e Hungarinë, Estoninë, Lituaninë, pra vendet që dikur bënin pjesë ne Bashkimin Sovjetik. Është i rrezikshëm sepse edhe aleatët e tij kanë qenë këta personazhe si Orbani. Ekonomikisht mundohej ta kishte mirë me të gjithë, ndërsa politikisht lidhej me udhëheqës si këta sovranistët. Është i rrezikshëm se ka arsenal armësh, që janë edhe të pakontrolluara sepse Rusia mbetet një vend me zhvillim relativ në ekonomi dhe ka arsenal bërthamor që çdo diktator i duhet pasur frika. Sepse diktatorët kur hapin një sfidë duan ta fitojnë me çdo kusht atë, pa pyetur për kostot, ekonomike, politike e në jetë njerëzore. Rreziku tjetër është se nuk dihet se çfarë ka në mendje.
– Për çfarë diskutohet edhe në analizat e mediave botërore apo jo?
Po, edhe në analiza. Pyet ku do të dalë Putini. Një rrugëdalje është tani e ditur dhe frikshëm, ajo e përdorimit të armëve të dëmtimit në mase, nga ato bërthamore taktike me veprim të kufizuar por edhe në përdorim të bombave atomike, edhe këtë mund ta bëjë. Në këto kushte natyrisht nuk duhet asnjë cedim, para shantazhit. Është një shantazh që ai i bën gjithë botës, SHBA-së, NATO-s, BE-së, vendeve të veçanta që kanë pasur marrëdhënie preferenciale me Rusinë e Putinit. Ai është tani në një empas, në një situatë që nuk dihet se cila do jetë zgjedhja e afërt.
– Ju e krahasuat Putinin me Hitlerin. Nga mënyra se si sulmi filloi, duket se ka ngjashmëri me mënyrën se si Hitleri i nisi Luftën, duke pretenduar krahinën e Sudeteve në Çeki. Edhe Putin, edhe pse prej muajsh forcat ruse ishin afruar me kufirin me Ukrainën deri në ditët e para sulmit, pretendonte se është stërvitje ushtarake. A ka ngjashmëri deri edhe taktike mes Putinit dhe Hitlerit?
Pa dyshim që ka një ngjashmëri të jashtëzakonshme. Ngjashmëri ka edhe në planin tjetër, se shumë kancelari botërore e vete presidenti Zelensky thoshte se nuk do të ketë sulm. Vetëm diplomacia e politika e SHBA e denoncoi që në fillim se do të ketë një sulm. Ata bëjnë analizat e tyre, kanë burimet e informacionit, e caktuan edhe me ditë, se kur sulmohet.
Në luftën e Dytë Botërore, është një faqe e turpshme e historisë së Evropës dhe politikës së vendeve të kohës, që është marrëveshja e Mynihut, që ishte një lëshim dhe inkurajim ndaj Hitlerit dhe boshtit në përgjithësi për të ndërmarrë në mënyrë të lirë pushtimet e tyre. Ka një skenë që është qesharake dhe e trishtueshme. Është skena e Çamberlenit, që kthehet në Londër me letrën që kishte nënshkruar me Hitlerin dhe thoshte shpëtova paqen me këtë letër dhe nuk kaluan vetëm muaj derisa Hitleri pushtoi Çekosllovakinë dhe pa kursyer vendet e tjera si Poloninë që e shkretoi duke e bombarduar egër, siç po bombardohen qytetet e Ukrainës sot. Bombardimet e Varshavës që kemi parë të kujtojnë ato që po ndodhin sot dhe krijojnë një ngjashmëri të jashtëzakonshme. Këtu është problemi, që Putini gënjnen popullin e tij që po luftojmë nazistët.
– Dhe për të mbrojrur pavarësinë e dy krahinave, Lunansk dhe Donetsk në Ukrainë.
Po, dhe për tu vëllazëruar me popullin ukrainas që është njësoj si ne, rus si ne dhe nga ana tjetër pa dallim bombardon, me raketa deri edhe hipersonike, të cilat, paralajmërojnë kalimin edhe në armë të tjera më shkatërrimtare. Ushtria e kuqe që dikur luftonte për çlirimin e popujve të Bashkimit Sovjetik e më gjerë nga nazistët, sot po ecën në gjurmët e ushtrisë hitleriane, sepse po sulmon një vend sovran, duke shkatërruar e duke vrarë popullsinë e pafajshme dhe kërcënon që pas kësaj të hyhet në aventura të tjera.
-Një prej kushteve që ka vënë Putin për paqen ose për të ndalur luftën, ka qenë premtimi, që Ukrainë të mos futet në NATO. Kjo, mund të jetë pretekst, nga ana e Putinit, por nga ana tjetër, një hipotezë është edhe që, kjo luftë është nxitur nga Perëndimi, duke dashur t’i shkojë Moskës shumë afër?
Kjo është një justifikim e kërkesë e tij, që të përligjë agresionit që ndërmori. Çështja e futjes së Ukrainës në NATO, ishte çështje e zgjidhur, Ukraina nuk do futej në NATO. Dihej, të gjithë e thonin që nuk do të hynte sepse dihej ndjeshmëria e Moskës për këtë çështje. Por një shtet i fuqishëm si Rusia, që kontrollon të gjithë ish territoret e BS-së, që në Ukrainë ka njerëzit e shërbimet e veta, agjenturën e vet që është e informuar se çfarë po ndodh, pra në një mënyrë tjetër, jo përmes një agresioni ushtarak, shumë nga ato pretendime të sotshme, si grupet neonazistë në Ukrainë, pse nuk i ka denoncuar? Kemi dëgjuar ne që Rusia ta ngrejë këtë çështje? Le ti hedhë në Gjykatë, se tani thotë e Putini që këta neonazistët kanë bërë gjenocid ndaj rusëve në Donetsk, atëherë pse nuk i ka çuar në Hagë Putini këta? Tani Putinin po e hedhin në gjyqin e Hagës Ukrainasit me të drejtë. Ka disa mënyra sepse Moska ka pasur kanale të hapura komunikimi me Brukselin e Uashingtonin. Këto janë pretekste që Putini po i përdor me gëzim për të mbuluar agresionin dhe çfarë po çon ai në Ukrainë? Ai po çon reparte çeçene si dikur në mesjetë. Dikur hapeshin burgjet dhe kriminelët e burgjeve çoheshin të vrisnin e të bënin terror. Edhe kjo histori është e njëjta, sepse duke çuar trupat e këtij drejtuesit çeçen, ai kërkon të përhapë frikë e terror në rezistencën ukrainase.
-Meqenëse kujtuat Çeçeninë, janë zhvilluar luftëra të përgjakshme mes Rusisë dhe Çeçenisë. Dhe papritur, udhëheqësi çeçen ka vënë ne dispozicion, jo vetëm veten e tij sepse ishte ne Ukrainë një javë më parë, por edhe ushtarët e tij. Si shpjegohet një vasalitet i tillë mbase, por edhe të shkuarit në shtrat me pushtuesit dhe të ndjekurit të gjurmëve të tij?
Kjo është edhe historia jonë, është histori kuislingësh. Nuk është e çuditshme. Edhe Hitleri, në vendin që shkatërroi më shumë, Poloninë, e gjeti një qeveri kuislinge. Edhe te ne, italianët e gjermanët gjetën kuislingun e radhës, një grusht njerëzish të paguar.
– Rasti i Kadyrov është ndryshe sepse babai i tij, në fillim luftoi kundër rusëve, më pas u bë njeriu i rusëve.
Këto janë gjëra që ndodhin. S’mund të thuash që populli çeçen është i tillë. Edhe Kadyrov shkon atje me një grup banditësh, as ushtarë të rregullt nuk janë se duken. Janë ata që thashë, kriminelë, njerëz të paguar, të cilët shkojnë. Ndoshta, është edhe arsye fetare, që ndoshta po çon disa ushtarë mysliman të egër fanatikë, që me thirrjen “Allahu ekber” sulmojnë kundër ushtrisë ukrainase. Pra Putini i përdor të gjitha. Këto janë shërbëtorë të zellshëm e të pështirë të kësaj lufte të pështirë që Putini po bën edhe me njerëz të pështirë si Kadyrov e njerëzit e tij.
-Profesor një sërë sanksionesh janë vënë. Ju folët për unitet te perëndimit. Po sa vlerë kanë në të vërtetë sanksionet në dobësimin e ushtrisë ruse e në ngadalësimin e saj drejt Ukrainës?
Sanksionet janë shumë të rënda për Rusinë. I janë vënë nga SHBA Iranit, por këto janë sanksione drastike. Janë drastike. Ne përdorim atë shprehjen, i prenë rubinetin Rusisë. Këtu është rasti për të thënë që i mbyllën rubinetin Rusisë. Vetëm importi i gazit dhe naftës ruse i heq Rusisë burimin kryesor të financimit të ekonomisë e sidomos industrisë ushtarake. Kështu që sanksionet janë ndjerë, kjo duket që në krizën që vihet re në qendrat tregtare në Moskë, mendoni se çfarë ndodh në periferi që s’ka edhe mallra ushqimore. Mungon paraja se janë bllokuar fondet valutore. Është bllokuar çdo raport, investimet e huaja; kompanitë më të mëdha botërore janë tërhequr nga Rusia dhe të gjitha këto, ndjehen dhe ndikojnë. Kur i heq burimin kryesor, kjo pasqyrohet dhe përkthehet në një reflektim të opinionit rus, ku shkojmë – ku bëjmë se këto ecin paralelisht. Edhe dizinformimi që arrin të realizojë televizioni shtetëror rus vjen një ditë e dikush hap një media të huaj se jemi në globalizëm dhe shohin se çfarë po ndodh në Ukrainë realisht. Atëherë të gjithë këta faktorë mblidhen, duke shtuar qëndrimin e vendosur të popullit të Ukrainës, të komunitetit ndërkombëtar, do të ketë sigurisht një reagim të brendshëm, që unë nuk besoj se do të jetë pas 2 apo 10 vitesh, por besoj se do të jetë shumë i afërt, nëqoftëse Putini nuk pranon një zgjidhje paqësore që nuk dëmton Ukrainën dhe një paqe e cila sigurisht edhe për vetë regjimin e Moskës, të ketë një reflektim të ri në qëndrimin në politikën globale botërore dhe lokale e të brendshme që janë politika që manipulojnë opinionin dhe e ushqejnë me urrejtje ndaj të tjerëve dhe me kulturën e shantazhit dhe imponimit ndaj individëve e shteteve të tëra si në rastin e Ukrainës që nuk i binden diktatit të diktatorit.
-Sanksionet po përpiqen të shmangin një luftë të tretë botërore që në shumë prizme, duket se është afër pavarësisht përpjekjeve të perëndimit. Nga ana tjetër, efektet e luftës kanë ardhur në Shqipëri prej kohësh, me rritjen e çmimeve të naftës, me rritjen e çmimeve të produkteve të shportës, gjë që ka çuar popullin në protesta. Qeveria ka akuzuar njerëzit në shesh se me këtë protestë në një kohë që gjitha bota po mbështet Ukrainën, shqiptarët po i bëjnë qejfin Moskës dhe ka akuzuar nga ana tjetër edhe si organizatorë të protestës elementë të opozitës. Në fakt, protestat në Shqipëri, si i shihni ju profesor, a janë normale, a janë të nxitura nga Moska, a janë të nxitura nga opozita, apo janë të nxitura nga zemërimi dhe pamundësia, e qytetarëve shqiptarë, për të paguar një kosto kaq të madhe?
Shiko nisur nga përvoja, mua më kujtohet në vitin 1999, kur filloi NATO të bombardonte Serbinë, objektet në ish-Jugosllavi, lufta e Kosovës pra, opozita shqiptare e asaj kohe, organizonte manifestime në sheshin ‘Skënderbej’ me thirrjet, ‘poshtë qeveria’. Dhe unë në atë kohë meqë punoja në Ministrinë e Jashtme, e dija mirë si shumë kolegë të mitë, si shumë politikanë këtu dhe politikanë të huaj që vinin e frekuentonin Tiranën, që Millosheviçi e mbështeste thuajse tërësisht shpresën e tij për ta sfiduar sfidën e Kosovës me anë të bombës njerëzore, kështu quhej atëherë- që duke dëbuar shqiptarët e Kosovës dhe duke destabilizuar vendet fqinje, në radhë të parë Shqipërinë dhe Maqedoninë, ku parashikohej që do dyndeshin refugjatët e ardhur nga terreni i luftës. Ky qe një plan që edhe ishte bërë publik një vit më parë, më 1998, nga presidenti i Maqedonisë, i cili e nxori dhe tha se ia kishte propozuar Millosheviçi, që do dërgonte në Maqedoni 200 mijë shqiptarë nga Kosova dhe në Shqipëri po ashtu dhe me këtë plan do të detyronte NATO-n dhe komunitetin ndërkombëtar të hiqte dorë nga përkrahja e luftës ndaj popullit të Kosovës.
Tani, ka plot arsye, shqiptarët e shkretë ku jemi edh ene kemi plot arsye për të protestuar kundër qeverive tona, në shumës. Ka pasur edhe më përpara ngjarje të tilla. Unë do të thosha që këtë radhë, duke pasur parasysh edhe ato që kanë ndodhur në historinë tonë 30-vjeçare, edhe mua nuk më lanë përshtypje, domethënë, e justifikoj plotësisht pakënaqësinë, rritjen e çmimeve, përgjegjësinë që ka qeveria, e cila gjendet gjithmonë e papërgatitur, qeveria, qeveritë shqiptare, në këto situata, gjithmonë gjenden të papërgatitura qeveritë tona se ecin me parullën, ‘carpe diem’, sot për sot, mendojmë sot për sot, nesër mendon perëndia dhe kjo është fatkeqësia jonë. Dhe ne sot gjendemi që kemi problem furnizimin me grurë, me bukë, ndërkohë që të gjitha qeveritë shqiptare që nga vitit 1991, e kanë shpallur prioritet bujqësinë, dhe çfarë kanë bërë për bujqësinë? Ne importojmë edhe hudhrat, nuk gjejmë e i marrim kineze. Kështu që e meritojnë. Por kjo protestë duhet të jetë edh enë kohë me diell jo vetëm në kohë me shi. Edhe kur nuk ka luftë. Ky është një problem global, çmimet janë rritur, nafta është rritur gjithandej, ushqimoret janë rritur edhe madje më shumë se te ne. Dhe drejtues të opozitës e pjesëtarë të opozitës janë parë duke ardhur në këto manifestime. Unë do të thosha që ky është një moment delikat. Është një moment delikat kur ne duhet të bëjmë siç bëjnë të tjerët. Nëse nuk çohen italianët…
-Ka pasur protesta edhe në vende të tjera…
Italianët çohen me miliona kur ngrihet çmimi i bukës me 0.5 % dalin sindikatat nxjerrin qindra mijëra në shesh. Sot është një moment delikat, situatë në zgrip, kur themi se jemi në prag të luftës botërore, është qesharake të çohesh e të thuash pse është çuar çmimi. Është çuar se importojmë. Se nuk e prodhojmë, këtu është problemi. Serbia e prodhon grurin dhe nuk e ngre çmimin, sigurisht na e ngre neve që nuk e prodhojmë. Por edhe ne dikur e prodhonim një pjesë të mirë të kërkesave për drithë e grurë. Sot nuk prodhojmë më dhe kjo është përgjegjësi e gjithë politikës së ndjekur këto vite se ne fushat e grurit i kemi bërë troje ndërtimi.
-A çon kjo ujë në mullirin e Moskës?
Sigurisht që çon, si nuk çon. Çdo vatër destabilizimi në çdo vend, aq më tepër në një vend si yni, anëtar i NATO-s. Duhet të jemi seriozë. “Noblesse oblige” thotë francezi. Duhet të sillemi siç sillen vendet e NATO-s dhe ato tani do rrisin taksat që të rrisin shpenzimet ushtarake. Çfarë po bëjmë ne? Udhëheqësit tanë thonë se na mbron NATO, s’ka nevojë për ushtri, s’ka nevojë për aviacion. Hapësirën ajrore na e kontrollon italiani, nesër mbase shtohet edhe serbi. Një shtet sovran, është serioz sidomos në momente serioze e kritike. Por edhe qytetarët duhet të sillen në mënyrë të përgjegjshme.
-Por u desh protesta që qeveria të reflektonte mbi çmimet, në fakt.
Po, bëri një punë të mirë. Jam plotësisht dakord. Ajo me çmimin e naftës, që shkoi kacafiu, dhe që u ul pastaj, kjo tregon që ishte spekulim. Dhe do thosha madje që edhe deklarata të pamenduara të kryeministrit e nxitën rritjen e çmimeve. E gjej me vend atë reagim të parë, pastaj që ti të mbash tensionin në bulevard e të ngresh çadra aty, je pjesë e një projekti të zi që hartohet jashtë Shqipërisë.
-Çfarë na mëson ky zhvillim? Ukraina po mbrohet përballë Rusisë, ne çfarë masash duhet të marrim? Çfarë leksioni i jep një shteti shqiptar të dobët, të vogël, të korruptuar, me problemet e veta të një tranzicioni të tejzgjatur e të vazhdueshëm që nuk na kanë çuar askund, me një demokraci hibride, të brishtë. Ukraina po mbrohet, me ndihmat e perëndimit, por po mbrohet, po tregon që shteti ka funksionuar. Ka mbrojtje, ka ushtri, ka avionë. Ne çfarë duhet të bëjmë?
I kishe edhe ti avionët, e kishte edhe ti ushtrinë, që të merrte gjak në vetull. I hiqje yllin e kuq ushtarit dhe e bëje ushtar të Shqipërisë pa ngarkesa politike, ideologjike. Ukraina është një shtet i madh, që prodhon antonovin, avionin më të madh në botë, që tani po e shkatërrojnë rusët. Ka pasur raketa bërthamore Ukraina që u hoqën me një marrëveshje kur u nda Bashkimi Sovjetik që u hoqën me një marrëveshje që u bë me perëndimin. Ka uzina tankesh, është një vend tjetër, ka fusha pa fund që prodhon grurë që furnizon Evropën e Ukrainën. Por ne kemi politika krejtësisht të gabuara ekonomike. Çfarë do bëjmë ne për ushtrinë kur ne s’kemi bukë të hamë. Po kush na la ne pa bukë, ja ta them unë. Hip në avion dhe shih gjithë fushën bregdetare që dikur ka qenë një mrekulli ta shihje, sipas kulturave që mbilleshin që na lanë të varfër se ishin politikat e gabuara, por sot janë kthyer në troje ndërtimi. Bujqësinë masive nga Shkodra në Sarandë ti e ke të zënë me shtëpi që nesër do bëhen pallate.
Ky është sabotimi më i madh që i është bërë, pastaj kaosi urban, lëvizja demografike të çmendur që s’ka ndodhur në asnjë vend, as në vende më të varfra në vitet 1990, ke pasur edhe Maqedoninë, po nuk ka ikur njeri si ikëm ne me vapor, sepse kjo si duket u inkurajua një lëvizje e tillë. Dhe më vjen në mendje pastaj ajo ideja e bombës njerëzore që duket se është një projekt shumë i vjetër dhe përdoret vazhdimisht.
-Po flisni për boshatisjen e Shqipërisë. Ndërkohë, ish-kryeministri Sali Berisha pak ditë më parë, ka risjellë në vëmendje çështjen e TAP, një projekt madhor ku është përfshirë Shqipëria si zonë kalimtare. Ai tha se ka pasur ndërhyrje që të mos ishte TAP por të ishte GAZPROM. Pas kësaj, ambasada ruse në një postim publik, i kërkoi Berishës të deklaronte se sa ishte shuma. Si e shihni një deklaratë të tillë në këtë kohë?
Kjo deklarata e ambasadës ruse ishte edhe për të qeshur se është në frymën e shpalljes non grata. Është një rreshtim si të thuash me vendimin e DASH për ta nxjerrë Z, Berisha Non grata. Në këtë kuadër e shoh edhe pyetjen që ju bë nga ambasada, ke kërkuar shumë që nuk t’u dhanë nga GAZPROM? Ishte një përgjigje që mbase dhe e meritonte z.Berisha. Historia me Gazprom nuk është kështu, realisht është nënshkruar një marrëveshje me Gazprom, ka pasur kontakte qeveria e z.Berisha atëherë dhe këtë më kujtohet mua pastaj , që në vitin 2006, kur Bullgaria, Shqipëria dhe Rusia ranë dakord që të devijohej nga projekti AMBO dhe çohej nga Varna tubacioni, do të shkonte në Serbi, Hungari, në një linjë veriore. Atëherë, ka ardhur Condoleezza Rice, në Ballkan. Shkoi në Bullgari dhe ata u tërhoqën menjëherë nga projekti rus. Në Shqipëri nuk erdhi por besoj se ka mjaftuar një shikim i vëngërt për drejtuesit tanë. Edhe qeveria shqiptare u tërhoq nga ai variant, dhe doli ky i TAP.
– Cilat mund të jenë efektet afatmesme e afatgjata në Shqipëri nga lufta në Ukrainë?
Nga kjo situata, klasa politike shqiptare del e dobësuar. Dhe e quaj gjë pozitivë këtë.
– Më e dobësuar se ç’është?
Po, më e dobësuar se ç’është, sepse është gjithëpërfshirëse kjo. Edhe Partia Socialiste që është në pushtet duhet të ketë reagime të menjëhershme se nuk është në rregull. Kjo situatë e ka gjetur vendin të papërgatitur ndërkohë që ka 9 vite që po qeveris PS.
-Ju folët për pamjen e madhe dhe për PS, po PD?
PD ka bërë një hap të madh, të jashtëzakonshëm e historik. Unë i jap merita z.Basha për këtë. Sepse z.Basha vendosi një ditë që të ndërmarrë hapin e madh që nuk e ka bërë askush. PS është 9 vite ne pushtet dhe shumë shqiptarët e kanë votuar për ta shpëtuar vendin nga z.Berisha udhëheqësi i opozitës, i cili ka atë dellin revolucionar, nuk lirohet dot nga delli revolucionar, që edhe ne pleqëri është gati të hidhet si Selam Musai mbi tela dhe të pushtojë institucionet. As PS, as Rama as qeveria e tij nuk bëri asgjë për të diskredituar Berishën, përkundrazi, kanë dalë mjaft skandale, ku fijet e nëndheshme bashkojnë bizneset që mbështesin PS me bizneset që mbështesin opozitën. Kështu që zoti Basha e shpëtoi opozitën shqiptare. Është hap përpara.
-E shpëtoi apo e fundosi?
Unë them që e shpëtoi opozitën shqiptare duke përjashtuar Z.Berisha nga grupi parlamentar dhe nga PD.
-Kjo çoi në fundin e opozitës në një anë, pavarësisht vendimit të SHBA për ta shpallur non grata?
Vetë drejtues të PD-së flasin për rithemelim të PD-së, unë jam i jashtëm por i dëgjoj dhe i miratoj sepse duhet një rithemelim i PD-së sepse u qeveris me dorë të hekurt, nga z. Berisha në 30 vite, dhe në këto 30 vite, ka bërë gabime të rënda që kanë shkelur demokracinë ne vend, politika të gabuara, korrupsion masiv, trafiqe të llahtarshme, për të cilat u dënua ashtu si u dënua nga DASH. Nëse z.Berisha ka akoma ndjekës është problem më i gjerë i opinionit shqiptar, i nivelit që ekziston në Shqipëri, i besnikërisë së verbër krahinore, e fetare e partiake që janë gjëra që orientojnë votën e simpatitë e një pjese të vogël të publikut shqiptar. Z. Basha bëri hapin burrëror e kurajoz për të çliruar PD dhe për të nisur një jetë të re, siç e nisi ai vetë. Unë jam i bindur qe Lul Basha nën hijen e Berishës ishte një figurë politike, e ndrydhur, e kushtëzuar, e keqtrajtuar- po e them edhe këtë. E që nga dita që ai vendosi të rreshtohet përkrah qëndrimit te SHBA-së, ai është një njeri i lirë dhe duhet gjykuar si i tillë. Për fat të keq, ka njerëz edhe në qeveri, që Berishën e shohin si një atu, një garanci për të mbajtur një pushtet që po vuan edhe ai nga mëkatet e tij./ Marrë nga Balkanweb