BOTA

A mund të detyrohet Rusia të paguajë për Ukrainën?

13:33 - 17.05.22 Gazeta Shqiptare
GSH APP Download on Apple Store Get it on Google Play

Kur sekretarja amerikane e Thesarit, Janet Yellen të takohet me homologët e saj në Bruksel të martën, një temë e madhe për diskutim do të jetë se si të financohet një vend i goditur nga lufta. Ndërsa shqetësimi i menjëhershëm po mbulon nevojat e Ukrainës për financim afatshkurtër, zyrtarët janë gjithashtu gjithnjë e më të shqetësuar për një faturë rindërtimi që shkon mbi gjysmë trilion euro.




Disa tani tundohen të përdorin afërsisht 300 miliardë dollarë të rezervave valutore ruse të ngrira kur BE, SHBA dhe aleatët e tyre vendosën sanksione ndaj bankës qendrore të vendit. Josep Borrell, kryediplomati i BE-së, këtë muaj bëri thirrje që asetet e shtetit rus të shënjestrohen drejtpërdrejt, duke thënë se një veprim i tillë do të ishte “plot logjikë” duke pasur parasysh koston e madhe.

Por konfiskimi i aseteve të qeverive të huaja do të ishte i mbushur me rrezik dhe ligjërisht i dyshimtë, sipas disa studiuesve. Siç tha sekretari amerikan i Thesarit muajin e kaluar, përdorimi i rezervave të Moskës për të financuar rindërtimin nuk është diçka për t’u konsideruar “lehtë”.

Pse një veprim i tillë do të shihej si nxitës?

Qeveritë në mbarë botën mbajnë pjesën më të madhe të pasurisë së tyre në dollarë dhe euro. Pekini, për shembull, është një nga mbajtësit më të mëdhenj të thesarit të SHBA-së në botë.

Vendimi për ngrirjen e aseteve të Rusisë tashmë ka ngjallur shqetësim në shtetet me marrëdhënie të tensionuara me SHBA-në dhe Evropën. Një kapje e drejtpërdrejtë e pasurisë së Moskës do të shihej si kalim i një Rubikoni politik. “Do të ishte në thelb një veprim që heq sistemin ndërkombëtar të ekonomisë politike që kemi krijuar gjatë dekadave [të fundit],” tha Simon Hinrichsen, bashkëpunëtor vizitor në London School of Economics.

Në një postim në blog të publikuar nga think-tank Bruegel të hënën, Nicolas Véron dhe Joshua Kirschenbaum argumentuan se ndërsa ideja e konfiskimit të aseteve ishte “joshëse”, ishte gjithashtu “e panevojshme dhe e pamatur”.

“Qëndrimi i besueshëm për një urdhër të bazuar në rregulla vlen më shumë se miliardat që do të fitoheshin nga përvetësimi i parave të Rusisë”, thanë ata. “Vendet i vendosin rezervat e tyre në vende të tjera, duke besuar se nuk do të shpronësohen në situata që nuk janë në luftë me njëri-tjetrin”.

Mundësia për të lënë rezervat e ngrira dhe më vonë për t’i kthyer ato në Moskë ishte gjithashtu “një mjet i fuqishëm pazaresh” për Kievin, thanë dy autorët.

Cili është qëndrimi i SHBA-së?

Yellen ka thënë se bërja e Rusisë për të paguar për rindërtimin është diçka që autoritetet “duhet ta ndjekin”, megjithëse sekretari i Thesarit ka paralajmëruar se një gjë e tillë do të kërkonte ndryshime në ligjin amerikan dhe do të kërkonte mbështetjen e aleatëve amerikanë.

Në paketën e re të ndihmës prej 40 miliardë dollarësh për Ukrainën që po kalon nëpër Kongres, administrata Biden ka propozuar masa që do ta bënin më të lehtë dhe më të shpejtë për qeverinë sekuestrimin e aseteve të lidhura me “kleptokratët” rusë.

Administrata Biden ka një formë për të sekuestruar asetet e qeverive: në fillim të këtij viti presidenti urdhëroi që një pjesë e pasurisë së bankës qendrore afgane që ishte në llogaritë në SHBA të përdorej për ndihmë humanitare. Megjithatë, duke bërë të njëjtën gjë në rastin e Rusisë do të përfshinte kapërcimin e pengesave të rëndësishme ligjore.

Çfarë mendojnë avokatët?

E drejta ndërkombëtare pranon se pasuritë e kriminelëve të dënuar të luftës mund të sekuestrohen si dëmshpërblim për viktimat e tyre. Në vitin 2017, Hissène Habré, ish-presidenti i Çadit, u urdhërua nga një gjykatë speciale për krimet e luftës të paguante më shumë se 145 milionë dollarë për viktimat e abuzimeve nën sundimin e tij. Megjithatë, Habré vdiq vitin e kaluar pa pasur dëmshpërblim viktimat e tij.

Kishte më shumë sukses në rastin e Irakut, ku qeveria e vendit ka paguar 52 miliardë dollarë për viktimat e pushtimit të Kuvajtit nga Sadam Husein. Pagesa e fundit, e financuar nga shitja e naftës dhe e mbështetur nga OKB-ja, u bë në fillim të këtij viti.

Me Ukrainën, shkalla e ngrirjes së aseteve që synon tashmë Rusinë është një avantazh i qartë. Por asetet mbeten pronë e Moskës sipas ligjit amerikan. Lee Buchheit, një avokat veteran i financave ndërkombëtare, tha se presidenti amerikan ka të ngjarë të ketë nevojë për një akt të Kongresit për ta ndryshuar këtë. “Çështja është nëse ata mund të ndërmarrin hapin tjetër dhe të konfiskojnë realisht [pasuritë],” tha Buchheit. “Kjo ka shumë të ngjarë të ndodhë, sepse presioni politik mbi liderët perëndimorë po rritet për të ndërmarrë këtë hap”.

Megjithatë, Véron dhe Kirschenbaum argumentojnë se, edhe nëse Kongresi miraton legjislacionin e ri, ai mund të konsiderohet jokushtetues në rastet e ardhshme gjyqësore. “Një zgjerim i tillë agresiv i pushteteve ekzekutive madje mund të bëjë që gjyqësori amerikan të rishikojë respektin që historikisht i ka dhënë qeverisë kur ushtronte autoritete bllokuese ose sanksionesh të tjera”, thanë ata.

Çfarë mënyrash të tjera ka për ta bërë Rusinë të paguajë?

Konfiskimi i aseteve të individëve të pasur është një rrugë.

Plani Biden ka mbështetje dypartiake, me republikanin Lindsey Graham dhe demokratin Richard Blumenthal që e mbrojnë atë në Senat.

BE-ja ka krijuar një të ashtuquajtur task-forcë ngrirje dhe kapje, e cila po shqyrton nëse duhet të ketë një qasje të ngjashme me SHBA-në – siç janë zyrtarët në drejtorinë e drejtësisë të Komisionit Evropian. Një pengesë është se konfiskimi i aseteve është subjekt i kufizimeve të rrepta ligjore në shtetet anëtare dhe në shumë (edhe pse jo të gjitha) raste mund të ndodhë vetëm pas një dënimi penal të pronarit të pronës përkatëse.

Për të kapërcyer këtë, komisioni po punon për masat për të sqaruar se evazioni i sanksioneve – për shembull, duke lëvizur asetet në një juridiksion tjetër – është në vetvete një vepër penale, duke lehtësuar konfiskimin e pasurive nga autoritetet.

Por, krahasuar me pasurinë e madhe të bankës qendrore ruse, asetet e oligarkëve janë relativisht të vogla dhe do t’i linin aleatët me një boshllëk të madh për të plotësuar faturën e rindërtimit.

Burimi: Financial Times


Shfaq Komentet (0)

Shkruaj nje koment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

* *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.