Vendimi për të mos hapur bisedimet e anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut ka rrezikuar besueshmërinë e BE-së dhe perceptimin e qytetarëve të Ballkanit Perëndimor, u tha gjatë konferencës në Parlamentin Evropian “Vala e Gjelbër në Ballkanin Perëndimor”, organizuar nga të Gjelbrit /EFA.
Në këtë aktivitet, eurodeputetët dhe aktorët nga Ballkani Perëndimor diskutuan hapat e ardhshëm në integrimin evropian të Ballkanit Perëndimor, se si mund të bëhet përparim dhe si mund të kapërcehet zhgënjimi i BE-së në rajon.
David Hudson, Ekspert i Lartë për Zgjerimin e BE-së në grupimi i ‘DG NEAR’ tha se procesi i zgjerimit nuk ishte “i prishur” por nuk i përmbushi pritjet dhe mori një kohë shumë të gjatë.
“16 vite më parë, kur isha për herë të parë në Mal të Zi, nuk mund ta imagjinoja se do të gjendeshim në situatën në të cilën ndodhemi tani. Procesi i zgjerimit ka ndryshuar rrënjësisht. Mënyra se si matet progresi ka ndryshuar, megjithëse qëllimet e zgjerimit kanë mbetur të njëjta”, tha Hudson, duke shtuar se procesi tani është më kompleks për shkak të një numri të madh masash kalimtare.
Ai vlerësoi se Komisioni Evropian është i palakmueshëm sepse vendet anëtare në fund e menaxhojnë procesin e zgjerimit.
Zëvendëskryeministrja e Malit të Zi dhe ministrja për Integrime Evropiane, Jovana Maroviç, duke folur për konkluzionet e Këshillit të Bashkimit Evropian, kanë deklaruar se Qeveria e sapoformuar tani nuk pret asgjë nga BE-ja sepse së pari duhet të vendosen disa rezultate.
Sipas saj, Qeveria e Malit të Zi ka përmbushur standardet e përkohshme për mbylljen e kapitujve 23 dhe 24 deri në fund të vitit, që është një detyrë ambicioze por jo e pamundur.
“Ne presim të marrim kriteret për mbylljen e kapitujve të negociatave deri në fund të vitit dhe presim që BE të japë një mesazh politik pasi të jetë gati për të integruar Ballkanin Perëndimor dhe Malin e Zi në Bashkimin Evropian. Ne kemi nevojë për një sinjal pozitiv nga Komisioni Evropian”, tha Maroviç.
Ajo vlerësoi se Mali i Zi ka bërë përparimin më të madh në rrugën drejt BE-së në Ballkanin Perëndimor, por është ende shumë larg anëtarësimit, gjë që tregon gjendjen e politikës së zgjerimit të BE-së.
Ardita Abazi Imeri nga Instituti i Politikave Evropiane në Shkup, tha se në rastin e Maqedonisë së Veriut, disa shtete anëtare po eksportojnë mosmarrëveshje bilaterale në procesin e anëtarësimit. Sipas saj, mangësia e procesit të zgjerimit reflektohet në faktin se janë shfaqur disa kritere shtesë për anëtarësim, të cilat nuk kanë lidhje me vlerat evropiane.
“Maqedonia e Veriut nuk ka shkaktuar kurrë telashe dhe mendoj se ne gjithmonë i kemi respektuar të gjitha rregullat që nga viti 2001. Qëllimi ynë strategjik është të bëhemi anëtare e Bashkimit Evropian”, tha Abazi, duke shtuar se megjithëse BE-ja ka interesa gjeopolitike në rajon, disa shtete anëtare po e bllokojnë për interesa individuale.
“Është e vështirë të kërkohen reforma në vendet kandidate dhe është e vështirë të mbrohen vlerat evropiane në një situatë ku ka pasur ngërç në procesin e anëtarësimit për arsye që nuk kanë të bëjnë me anëtarësimin”, tha Abazi Imeri.
Deputetja e Gjelbërve, Tineke Strik, kritikoi Komisionin Evropian dhe qëndrimin e tij në lidhje me situatën mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, sepse ajo beson se qëndrimi i KE-së nuk ishte neutral. Ajo theksoi se Komisioni Evropian duhet të jetë promotori i zgjerimit dhe se kriteret për Maqedoninë e Veriut cenojnë identitetin e vendit.
Ajo theksoi se precedenti në rastin e Maqedonisë së Veriut mund të inkurajojë Kroacinë që të promovojë interesat e popullit kroat në BeH, gjë që mund të rrezikojë të gjithë procesin e anëtarësimit të Bosnjë dhe Hercegovinës.
“KE mund të mbështesë shtetet anëtare, por ne nuk duhet të mbështesim vetëm disa shtete anëtare. Ne mbështesim integrimin e BiH në BE. Nga ana tjetër, ne jemi kritikë kur shohim sesi liderët politikë veprojnë dhe ndajnë shoqërinë, ndërkohë që institucionet shtetërore nuk funksionojnë”, tha Strik.
