Organizata Botërore e Shëndetësisë, ka ngritur shqetësime për përhapjen e gripit të shpendëve H5N1, i cili ka një shkallë jashtëzakonisht të lartë të vdekshmërisë te njerëzit.
Një shpërthim që filloi në vitin 2020 ka çuar në vdekjen ose vrasjen e dhjetëra miliona shpendëve. Kohët e fundit, përhapja e virusit brenda disa llojeve të gjitarëve, përfshirë kafshët shtëpiake në SHBA, ka rritur rrezikun e përhapjes te njerëzit, tha OBSH.
“Ky mbetet një shqetësim i madh”, u tha gazetarëve në Gjenevë, shkencëtari kryesor i agjencisë shëndetësore të OKB-së, Jeremy Farrar.
Lopët dhe dhitë iu bashkuan listës së specieve të prekura muajin e kaluar, një zhvillim befasues për ekspertët, sepse nuk mendohej se ishin të ndjeshme ndaj këtij lloji të gripit.
Autoritetet amerikane raportuan këtë muaj se një person në Teksas po shërohej nga gripi i shpendëve pasi ishte ekspozuar ndaj bagëtive qumështore.
Varianti A(H5N1) është bërë “një pandemi globale e kafshëve zoonotike”, tha Farrar. “Shqetësimi i madh sigurisht është se në infektimin e rosave dhe pulave dhe më pas gjithnjë e më shumë të gjitarëve, ai virus tani evoluon dhe zhvillon aftësinë për të infektuar njerëzit dhe më pas në mënyrë kritike aftësinë për të kaluar nga njeriu në njeri,” shtoi ai.
Deri më tani, nuk ka asnjë provë që H5N1 po përhapet midis njerëzve. Por në qindra rastet kur njerëzit janë infektuar përmes kontaktit me kafshët gjatë 20 viteve të fundit, “shkalla e vdekshmërisë është jashtëzakonisht e lartë”, tha Farrar, sepse njerëzit nuk kanë imunitet natyror ndaj virusit.
Nga viti 2003 deri në vitin 2024, 889 raste dhe 463 vdekje të shkaktuara nga H5N1 janë raportuar në mbarë botën nga 23 vende, sipas OBSH-së, duke e vendosur shkallën e vdekshmërisë në 52%, raporton The Guardian.
Rasti i fundit në SHBA i infeksionit njerëzor pas kontaktit me një gjitar të infektuar thekson rrezikun në rritje. Kur “ju hyni në popullatën e gjitarëve, atëherë po afroheni më shumë me njerëzit”, tha Farrar, duke paralajmëruar se “ky virus është thjesht në kërkim të pritësve të rinj”.
Farrar bëri thirrje për rritje të monitorimit, duke thënë se ishte “shumë e rëndësishme të kuptosh se sa infeksione njerëzore po ndodhin sepse këtu do të ndodhë përshtatja e virusit”.
“Është një gjë tragjike të thuhet, por nëse infektohem me H5N1 dhe vdes, ky është fundi i saj,” tha ai. “Nëse shkoj nëpër komunitet dhe ia shpërndaj dikujt tjetër, atëherë ju filloni ciklin.”
Ai tha se po bëhen përpjekje drejt zhvillimit të vaksinave dhe terapive për H5N1 dhe theksoi nevojën për të siguruar që autoritetet shëndetësore rajonale dhe kombëtare në mbarë botën të kenë kapacitetin për të diagnostikuar virusin.
Kjo po bëhej në mënyrë që “nëse H5N1 do të haste te njerëzit, me transmetim nga njeriu te njeriu”, bota do të ishte “në gjendje të përgjigjet menjëherë”, tha Farrar, duke bërë thirrje për akses të barabartë në vaksina, terapeutikë dhe diagnostikime.
