Evropa u shfaq si një bashkëbisedues kyç me Pekinin të dielën, ndërsa shefat e politikës së sigurisë britanike, gjermane dhe të BE-së arritën të takohen me ministrin e ri të Mbrojtjes të Kinës, Li Shangfu, i cili refuzoi të shkojë përtej një shtrëngimi duarsh me homologun e tij amerikan, Lloyd Austin.
Përveç mbajtjes së një fjalimi kryesor në Dialogun Shangri-La në Singapor, Li gjithashtu zhvilloi takime dypalëshe me shefin e politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell, ministrin gjerman të mbrojtjes Boris Pistorius dhe sekretarin britanik për mbrojtjen Ben Wallace, duke shënuar kontaktet e tij të para me homologët evropianë që kur ai u gradua ministër në mars.
Pekini ka refuzuar një takim mes Li dhe Austin për shkak të sanksioneve personale të Uashingtonit kundër zyrtarit kinez. Li refuzoi gjithashtu një takim me Anita Anand të Kanadasë, i thanë POLITICO dy diplomatë perëndimorë, mes raporteve gjatë fundjavës se luftanijet amerikane dhe kanadeze lundruan nëpër ngushticën e Tajvanit së bashku, një veprim i rrallë, duke bërë që marina kineze të afrohej brenda 150 jardëve.
Në vend të kësaj, Kina pranoi të linte Li të takonte evropianët në periferi të forumit më të lartë aziatik të sigurisë – megjithëse gjendja shpirtërore ndonjëherë ishte e sprovuar.
Constructive discussion with #China’s Minister of Defence Li Shangfu at #SLD23 on common strategic concerns, including Russia’s war against Ukraine, Taiwan, South China Sea.
Looking forward to continue to develop EU-China relations based on trust and respect of international law pic.twitter.com/e5UTQfg3qu— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) June 4, 2023
“E kam bërë të qartë se pres që kjo politikë të ndërpritet menjëherë”, u tha Pistorius gazetarëve pas takimit në Singapor. Ai shtoi se ministri kinez i mbrojtjes nuk e kishte mohuar praktikën e punësimit të ish-pilotëve ushtarakë gjermanë, por e hodhi poshtë rëndësinë e saj, raportoi Reuters.
Çështja u bë sërish e rëndësishme pasi revista gjermane e lajmeve Spiegel botoi një artikull mbi këtë temë rreth samitit. Sipas një diplomati të informuar për këtë çështje, kinezët u përgjigjën duke thënë se Pekini “nuk ka nevojë” të përdorë pilotët gjermanë, sepse ka aftësitë për të bërë stërvitjen e tij.
Borrell i BE-së, ndërkohë, e përshkroi takimin e tij me Li si “konstruktiv” dhe tha në një postim në Twitter se ata prekën “shqetësimet e përbashkëta strategjike, duke përfshirë luftën e Rusisë kundër Ukrainës, Tajvanit, Detit të Kinës Jugore”. Ai shtoi se BE-ja pret që “të vazhdojë të zhvillojë marrëdhëniet BE-Kinë bazuar në besimin dhe respektimin e ligjit ndërkombëtar”. Borrell nuk mund të komunikonte për të komentuar më tej takimin.
Mesazhi i Borrell në mediat sociale mori një ton të përzemërt vetëm disa orë pasi Li bëri debutimin e tij në Shangri-La me një paralajmërim të drejtpërdrejtë kundër SHBA-së dhe aleatëve për lundrimin shumë afër Kinës. Zyrtari kinez gjithashtu u zotua të rimarrë Tajvanin pa “frikë nga ndonjë kundërshtar dhe pavarësisht nga kostoja”.
Li kritikoi gjithashtu “vendet ekstra-rajonale” për dërgimin e anijeve luftarake në Detin e Kinës Jugore “duke u përpjekur të nxisin telashe”.
Përveç SHBA-së dhe Kanadasë, vendet e BE-së gjithashtu planifikojnë të dërgojnë anije në rajonin Indo-Paqësor. Gjermania do të dërgojë dy anije luftarake në rajon vitin e ardhshëm, tha Pistorius në Singapor, sipas një raporti të Reuters. Ministrja holandeze e Mbrojtjes Kajsa Ollongren i tha POLITICO se qeveria e saj do të dërgonte gjithashtu një anije në Indo-Paqësorin vitin e ardhshëm, megjithëse rruga e saktë mbetej për t’u përcaktuar.
Ministri suedez i Mbrojtjes Pål Jonson, në një intervistë me POLITICO dhe media të tjera në Singapor, tha: “Ne jemi të shqetësuar me veprimet kineze në ngushticën e Tajvanit”, duke shtuar se Pekini duhet “të ftohë çdo lloj sjelljeje luftarake”.
