Si do ta zëvendësojë Europa gazin rus? Një pyetje që qëndron në mënyrë të arsyeshme mbi Kontinentin e Vjetër, i cili është përfshirë në një garë rrugore duke nisur një program shkurtimesh energjie ndërkohë që Rusia mbyll rubinetin e furnizimeve me gaz natyror.
Revista gjermane Der Spiegel publikon një studim, sipas të cilit SHBA do të bëhet furnizuesi kryesor i gazit për Evropën në vitet e ardhshme.
Gazi natyror i lëngshëm (LNG) do të luajë një rol të rëndësishëm në të ardhmen dhe ka të ngjarë që shumica e tij të vijë nga SHBA. Ky është rezultati i një studimi të publikuar nga Spiegel, i cili merret edhe me evolucionin e çmimeve.
Më në detaje, sipas rezultateve të studimit të Institutit të Ekonomisë së Energjisë të Universitetit të Këlnit (EWI) për llogari të shoqatës industriale gjermane Zukunft Gas, SHBA pritet të bëhet furnizuesi më i rëndësishëm i gazit natyror të lëngshëm në Gjermani dhe Evropës në të ardhmen.
Studimi përdori skenarë të ndryshëm për të shqyrtuar gjendjen e ardhshme të tregut të gazit midis Bashkimit Evropian dhe Rusisë dhe ndikimin e tij në marrëdhëniet tregtare globale. “Rezultati është i qartë: kërkesa evropiane për LNG po rritet ndjeshëm”, tha Zukunft Gas.
Evropa mund të marrë gaz shtesë nëpërmjet tubacioneve vetëm nga Norvegjia, Azerbajxhani dhe Algjeria dhe atë në një masë të kufizuar. Prandaj, hendeku në furnizimet me gaz natyror rus duhet të plotësohet me ndihmën e importeve të LNG. “Dorëzimi i LNG-së në SHBA mund të luajë rolin më të madh në tregun evropian”, tha studimi.
Në të gjithë skenarët e konsideruar, importet amerikane u rritën ndjeshëm krahasuar me vitin 2021. Nëse nuk tregtohet gaz midis Rusisë dhe BE-së, studimi supozon se SHBA do të përbëjnë 39% të importeve totale të BE-së deri në vitin 2030, me kusht që të ndërtohen impiante të mjaftueshme lëngëzimi pas kësaj.
“Kjo do ta bënte BE-në, së bashku me Azinë, një nga tregjet më të rëndësishme për shitjet e gazit natyror në SHBA”. Në këtë skenar, Norvegjia ka një pjesë të ofertës prej 28%. Studimi nuk mori parasysh se si prodhimi i të ashtuquajturit gaz argjilor (fracking) në Gjermani, i cili ende nuk ka filluar, do të ndikojë në tregjet e gazit natyror.
Autorët e studimit presin vetëm një rritje të kufizuar të furnizimit me LNG nga Katari. Dhe importet shtesë nga Australia apo Kanadaja nuk kanë gjasa të jenë të rëndësishme as për tregun evropian. “Megjithatë, sasitë shtesë mund të ndihmojnë në shmangien e mungesave në tregjet botërore”. Kërkesa më e ulët mund të kontribuojë gjithashtu, për shembull nëpërmjet elektrifikimit, në efikasitet më të madh dhe prodhimin e biometanit si zëvendësues i gazit natyror.
Çmimet e gazit natyror pritet të ulen nga viti 2024 e në vazhdim. “Zgjerimi i shpejtë i terminaleve LNG në Evropë do të eliminojë pengesat e importit dhe do të harmonizojë çmimet evropiane dhe aziatike”, tha anëtari i bordit të Zukunft-Gas, Timm Kehler.
Megjithatë, autorët e studimit nuk presin nivelet e çmimeve të vitit 2018 deri – të paktën – në vitin 2026 dhe vetëm nëse ka të paktën një marrëdhënie të pjesshme tregtare me Rusinë.
Pa gazin rus, çmimet e shitjes me shumicë në Evropën Veriperëndimore mund të jenë ende mbi 90 euro për megavat orë në vitin 2026. “Nëse kërkesa bie në nivel global, megjithatë, niveli i çmimeve të vitit 2018 mund të arrihet sërish deri në vitin 2030, edhe pa gazin rus”.
