Dëmtimi i digës Nova Kakhovka të Ukrainës, e cila shkaktoi përmbytje masive në rajonin Kherson, mund të jetë një krim i mundshëm lufte, thanë të martën udhëheqësit e BE-së dhe Ukrainës.
“Shkatërrimi i digës Kakhovka sot vuri mijëra civilë në rrezik dhe shkakton dëme të rënda mjedisore”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg në një konferencë shtypi nga samiti i Bukureshtit Nine (B9) në Sllovaki. “Ky është një akt i egër, i cili demonstron – edhe një herë – brutalitetin e luftës së Rusisë kundër Ukrainës”.
Ai shtoi se dëmtimi i digës tregoi se lufta që presidenti rus Vladimir Putin filloi në Ukrainë “është krejtësisht e papranueshme dhe një shkelje e hapur e ligjit ndërkombëtar”.
Kancelari gjerman Olaf Scholz tha se ai e sheh sulmin si një “dimension të ri” të luftës së Rusisë. Ndërsa ai shmangu shprehimisht të thoshte se forcat e Kremlinit kishin shkatërruar digën, ai tha se sulmi “përputhet me mënyrën se si Putin po e bën këtë luftë”, në komentet e bëra në një ngjarje në Berlin.
Scholz tha se Rusia kishte përjetuar “shumë pengesa” gjatë rrjedhës së luftës dhe “gjithmonë kishte nxjerrë përfundimin nga kjo për të vazhduar me agresion edhe më të madh kundër Ukrainës”.
Shkatërrimi i digës “bashkohet me shumë, shumë prej krimeve që kemi parë në Ukrainë që kanë ardhur nga ushtarët rusë”, vazhdoi Scholz.
Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock e dyfishoi këtë pozicion, duke thënë se Rusia po përdor digën, e cila ndodhet në afërsi të termocentralit bërthamor të Zaporizhzhia, si një “armë lufte”, duke vënë në rrezik shumë jetë. “Ka vetëm një përgjegjës për këtë fatkeqësi mjedisore: lufta kriminale e agresionit të Rusisë ndaj Ukrainës”, tha Baerbock.
Në një deklaratë të përbashkët, shefi i politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell dhe komisioneri i bllokut për Menaxhimin e Krizave Janez Lenarçiç thanë se Rusia “po vazhdonte lojën e saj të pamatur bërthamore” me një “akt të dëshpëruar”.
“Ai përfaqëson një dimension të ri të mizorive ruse dhe mund të përbëjë shkelje të së drejtës ndërkombëtare, veçanërisht të ligjit ndërkombëtar humanitar”, thuhet në deklaratë.
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar James Cleverly e quajti sulmin e digës “një akt të neveritshëm”, duke shtuar: “Sulmimi i qëllimshëm ekskluzivisht i infrastrukturës civile është një krim lufte”.
The damage caused to Ukraine’s Nova Kakhovka dam, which has unleashed massive flooding in the Kherson region after it was blown up today, could be a potential war crime, EU and Ukrainian leaders say.
Read the full story: https://t.co/f0kPCr88J0 pic.twitter.com/Xf5OrxDe2E
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) June 6, 2023
Më herët të martën, zyrtarët ukrainas thanë se Rusia kishte bombarduar digën e epokës sovjetike, e cila lidh lumin Dnipro të Ukrainës në një pjesë të rajonit Kherson të pushtuar nga trupat ruse, duke mbajtur deri në 18 kilometra kub ujë, duke përmbytur fshatrat përreth. Diga gjithashtu furnizon me ujë gadishullin e Krimesë, të cilin Rusia e aneksoi ilegalisht në vitin 2014. Diga shërben si një nga tre kalimet kryesore përgjatë Dnieper.
Ministri i Jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba tha se dëmtimi i digës ishte “ndoshta fatkeqësia më e madhe teknologjike e Evropës në dekada”, duke shtuar se mund të përbënte një “krim të tmerrshëm lufte”.
Rusia pretendoi se Ukraina ishte përgjegjëse për sulmin – gjë që Kievi e mohon.
Ekspertët tregojnë se Moska ka shumë për të fituar nga shkatërrimi i digës, pasi ajo kërkon të ngadalësojë kundërsulmin e shumëpritur të Ukrainës.
“Rusia ka kontrolluar digën … për më shumë se një vit”, tha Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy në samitin B9. “Është fizikisht e pamundur të hidhet në erë disi nga jashtë… Është minuar nga pushtuesit rusë. Dhe e hodhën në erë”.
